چطور dyslexia (دیسلیکسیا) رو تشخیص بدهیم و چه کنیم؟

سلام. سعیده ذوالفقاری هستم. امروز می‌خوام در مورد موضوع مهم dyslexia برای اساتید، دانش‌آموزان و استثنائا والدین محترم صحبت کنم.

مقدمه

یکی از مشکلاتی که در طی یادگیری اتفاق می‌افته اینه که ما شرایط دانش‌آموز رو تشخیص نمی‌دیم. عوامل خیلی زیادی در سرعت یادگیری تاثیرگذارند که یکی از اون‌ها dyslexia هست. آمار نشون می‌ده که بین پونزده تا بیست درصد دانش‌آموزان دچار دیسلکسیا هستن.
پس چقدر مهمه که نشونه‌هاشو بدونیم و بر اساس شرایط فرد مورد نظر تدریس و یادگیری رو موردنظر قرار بدیم.

معمولا لسن پلن معلم‌ها خیلی جنرال هست و این مشکل اصلی ما در مواجه با افرادی هست که توجه ویژه‌ای نیاز دارند. در اکثر مواقع ما متوجه این افراد و نیازهاشون نمی‌شیم و برامون سوال پیش می‌آد که چرا اون فرد در برخی زمینه‌ها موفق عمل نمی‌کنه. و هیچ متد جایگزینی تو آستینمون نداریم.

Dyslexia is a reading or writing backward

حالا dyslexia چی هست و چطوری تشخیصش بدیم؟ دیسلکسیا یک ناتوانایی تقریبا معمول بین کودکانه که هیچ ربطی به هوش، استعداد یا پشتکار کودک نداره. افرادی که ناتوانایی دیسلکسیا دارن معمولا توی خوندن و نوشتن دچار مشکل هستن. و اینجاست که معلم و یا والد رو‌ گیج می‌کنه. این افراد در تمام حیطه‌های دیگه یادگیری خوب عمل می‌کنن ولی در حیطه خوندن کلمه‌ها رو معکوس می‌خونن و جای حرف‌ها رو چپه می‌گن.
مثلا در کلمه door اول حرف ر رو تلفظ میکنن بعد او و بعد د.

 نشونه‌های Dyslexia :

اول:  خیلی از بچه‌ها کلمه‌ها رو قاطی می‌کنن و چپه می‌گن. ولی در دیسلکسیا مشکل فقط گیج شدن و قاطی کردن کلمات نیست بچه‌ها نمی‌تونن صدای کلمه‌ها رو یاد بگیرن.
یعنی یادگیری اینکه کلمه با چه صدایی شروع می‌شه براشون به شدت سخته.

دوم: معمولا این افراد هیچ مشکلی در زمینه‌های دیگه یادگیری ندارند و قسمت اعظم مشکل فقط در خواندن و نوشتن هست. اینجاست که معمولا نشونه‌ها نادیده گرفته می‌شن. چون در بقیه حیطه‌ها خوب هستن معلم فکر می‌کنه که این افراد در خواندن و نوشتن تنبلی می‌کنند.
ولی باید بدونیم که هیچ ربطی به تنبلی نداره.

سوم: معمولا در یادگیری صدای حرف‌ها دچار مشکلند مثلا انجام این لیست براشون بسیار چالش برانگیزه:

-شناسایی اولین صدا در یک کلمه
-ترکیب کردن صداها برای ساختن یک کلمه جدید
-تلفظ کردن کلمه‌های چند بخشی
-یادآوری شعرها، روزهای هفته و…
-تکرار کردن کلمه بعد از معلم

بعد از تشخیص بهترین قدم چیه؟

حالا که می‌دونیم فردی دیسلکسیا داره:

1-بهترین روش‌ تدریس به این گروه براساس متد کد هست. (code–based) که در مقاله‌های بعدی در موردش صحبت می‌کنیم.

2-این گروه معمولا خیلی خیلی بیشتر از بچه‌های دیگه نیاز به تمرین و تکرار در مهارت‌های ابتدایی دارند. مثلا تدریس حروف صدادار خیلی خیلی زمان بیشتری می‌بره در مقایسه با تدریس به بچه‌های عادی.

3- یادگیری بسیار سریعتر اتفاق می‌افته اگر در تدریس از حس‌های پنج گانه‌ی بیشتری استفاده کنیم. مثلا اگر دانش آموز داره چیزی می‌نویسه یا در حال نوشتن دیکته هست، همزمان با نوشتن ازش بخوایم هی با خودش تکرار کنه اون کلمه رو، بخش کنه، و هر صدا رو جدا جدا تکرار کنه و درحالیکه بلندبلند می‌خونه کلمه رو بنویسه.
اینجا از سه تا حس استفاده کردیم: kinesthetic, auditory و visual
برای دانش‌آموزان بزرگسال شاید این روش خیلی مناسب نباشه و به جاش ازشون بخواین با انگشتاشون کلمه‌ها رو بخش کنند.

4-ریتم و تکرار یکی از بهترین راه‌های یادگیری برای این گروه هست. هر مدلی که می‌تونیم، به درس ریتم بدیم. هر بازی و یا آهنگی که ریتم داشته باشه و بخش‌بخش هر کلمه رو با ریتم هماهنگ کنه خیلی در یادگیری تسریع می‌بخشه.

در کنار همه اینها یادمون نره که تکنولوژی خیلی می‌تونه به ما کمک کنه. یکی از بهترین تکنولوژی‌های موجود برای کمک به خوندن در افراد دیسلکسیک، لاین ریدر هست که در حین خوندن، کلمه مورد نظر در جمله رو هایلایت می‌کنه. و باعث می‌شه که خواننده تمام حواسش رو فقط روی همون کلمه بذاره و بعد از خوندن اون می‌ره به کلمه بعدی و اون رو هایلایت می‌کنه.
همچنین برای نوشتن، استفاده از کیبوردهای رنگی و با فونت بزرگتر کمک خیلی موثری می‌تونه باشه.

امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه، در قسمت کامنت‌ها نظراتون رو برام بنویسید.